به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سیما، سمانه کافتری در «سلام تهران» با اشاره به تقسیم‌بندی کلی انواع مالکیت، گفت: مالکیت به دو دسته کلی تقسیم می‌شود، مالکیت مادی و مالکیت معنوی که هرکدام از این‌ها خود، جنبه‌های مختلف دارند. مالکیت مادی به دو دسته عمده دیگر تقسیم می‌شود مالکیت عین و مالکیت منفعت. مالکیت عینی می‌تواند عین غیرمنقول باشد مانند ملک، خانه، زمین و باغ یا منقول باشد مانند خودرو یا هر چیزی که خریداری می‌کنیم. این موارد مالکیت عینی هستند که زیرمجموعه مالکیت مادی قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به نوع دیگر مالکیت عینی، ابراز داشت: مالکیت مادی، نوع دیگری دارد که مالکیت منفعت است یعنی یک‌چیز مال من نیست اما مالک منفعت آن هستم؛ مانند اجاره یعنی من که مستأجر خانه هستم این خانه مال من نیست اما مالک منافع آن خانه هستم و حتی موجر که مالک اصلی آن خانه است حق ندارد در طول دوره قرارداد اجاره برای من مزاحمت ایجاد کند و باید بتوانم از ملک منفعتی خود استفاده کنم.

کافتری پیرامون مالکیت معنوی، بیان کرد: یک دسته دیگر مالکیت معنوی است که این مالکیت معنوی از تبعات رشد صنعت بر رشد جامعه‌پذیری و مدنیت انسان‌ها ناشی شده است. مالکیت معنوی ناشی از یک جسم خارجی که ما می‌بینیم نیست هرچند ممکن است یک‌چیز بیرونی و ملموس باشد. مالکیت معنوی، خود چند دسته است مانند مالکیت ادبی-هنری که مربوط به آثار ادبی و آثار هنری می‌باشد و مالکیت صنعتی که مربوط به اختراع و علامت‌های تجاری است و هرکدام از این‌ها قوانین خاص خود را دارد.

وی با اشاره به تفاوت مالکیت فکری و مالکیت معنوی، اظهار داشت: مالکیت معنوی، عنوان عامی است که به مالکیت فکری، ادبی-هنری و صنعتی حاکم می‌شود و همه آن‌ها را دربرمی گیرد البته برخی مالکیت فکری را مترادف با مالکیت معنوی در نظر می‌گیرند که تفاوت‌هایی دارد. مالکیت فکری به این معنا است که من صاحب یک ایده یا فکر هستم اما مالکیت معنوی به آثار آن در جامعه برمی‌گردد؛ تفکیک آن مقداری تئوری است اما هرکدام از این موارد وجوه خود را دارد.

این کارشناس کسب‌وکار با ارائه مثالی برای مالکیت فکری، گفت: مثال واضح برای مالکیت فکری در مورد اختراعات و طرح‌های صنعتی است. مثلاً من مخترع هستم و چیزی را اختراع می‌کنم که چند ویژگی دارد مانند نوآوری، ابتکاری بودن و کارکرد صنعتی داشتن؛ می‌توانم آن را به ثبت برسانم تا آن مالکیت را احراز کنم. در دنیای فیزیکی ما نیز همین است؛ اگر ما مالک چیزی باشیم ولی آن را احراز نکنیم یا سند اثبات نداشته باشیم نمی‌توانیم مالکیت خود را اثبات کرده و از تبعات و مزایای آن استفاده کنیم. مانند یک‌خانه که باید سند مالکیت برای آن گرفته شود. همچنین می‌توانیم آن اختراع را ثبت نکنیم اما بعداً اگر کسی از اختراع ما سوءاستفاده کرد و به نام خود ثبت کرد یا از آن بهره‌برداری کرده یا سوءاستفاده تجاری-صنعتی کرد، نمی‌توانیم اعتراضی کنیم .

وی درباره راه‌های اثبات مالکیت فکری، مطرح کرد: در حال حاضر فضای مجازی به کمک ما آمده است و مواردی در فضای مجازی ثبت می‌شود. با وجود اینکه اولویت استفاده و کارکرد از یک طرح صنعتی دشوارتر می‌شود اما به هر حال قابل اثبات است که این ایده زودتر توسط چه کسی به وقوع پیوسته است. این اقامه دلیل برای اثبات به عهده فرد است که اندکی کار را سخت می‌کند اگر آن را ثبت نکرده باشد.

کافتری درباره مالکیت ادبی-هنری، بیان داشت: حوزه مقابل این اختراع، حوزه مالکیت ادبی-هنری است. مثال واضح آن، کتاب و شعرهایی است که نوشته می‌شود یا یک اثر هنری مانند مجسمه، نقاشی و حتی فیلم‌نامه است. مالکیت تمام این موارد می‌تواند احراز، اثبات و ثبت شود. در ایران در سال ۱۳۴۸ قانون حقوق حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان تصویب شد. صرف اینکه یک کتاب فیپا را اخذ کند به معنای مالکیت نویسنده برای آن کتاب است. مترجم نیز اگر فیپای یک کتاب را گرفته، ترجمه و منتشر کند به منزله ثبت آن اثر است. یک اثر هنری اگر بخواهد ثبت خود را گرفته و مالکیت خود را احراز کند، باید به اداره ثبت مالکیت ثبت علائم تجاری مراجعه کنند.

این کارشناس کسب‌وکار با اشاره به انتقال انواع مالکیت، اظهار داشت: همه مالکیت‌ها قابل انتقال است. وقتی کسی مالک یک‌خانه است با خریدوفروش می‌تواند خانه را انتقال دهد. اختراع نیز همین‌گونه است و می‌توان آن را منتقل کرد؛ البته انواع مختلف دارد، برخی فقط حق استفاده از اختراع خود را واگذار می‌کنند و برخی کل اختراع را می‌فروشند. در مورد حقوق ادبی و هنری چنین حالتی را نداریم و آن اثر به‌طور کامل تا ابد به اسم نویسنده آن اثر ثبت می‌شود.

گفتنی است برنامه «سلام تهران» برنامه صبحگاهی گروه اجتماعی شبکه پنج سیما است که از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۶:۳۰ تا ۹ صبح با بخش‌های مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی با اجرای مصطفی امامی، فریبا باقری و صدیقه مرادی روی آنتن شبکه پنج می‌رود.

انتهای پیام/ن