مدیریت شبکه های سیما

 

 

 

 

 

 

تاریخچه تلویزیون در ایران

فکر اولیه راه اندازی تلویزیون در ایران، نخستین بار در سال 1335 مطرح گردید که مورد تائید متولیان وقت قرار نگرفت. تولید تصویر، آن هم چند ساعت در روز، کار چندان ساده ‏ای نبود و به سرمایه هنگفتی نیاز داشت. به همین دلیل یکی از سرمایه‏داران بخش خصوصی، تأسیس یک فرستنده تلویزیونی را به دولت وقت پیشنهاد داد و دولت هم پیشنهاد او را پذیرفت.

پس از تصویب مجلس شورای ملی، نخستین فرستنده تلویزیونی ایران در روز جمعه 11 مهر ماه 1337 با نام «تلویزیون ایران» توسط بخش خصوصی راه اندازی شد و روزانه از 6 تا 10 شب اقدام به پخش برنامه می‏کرد. پس از یک سال فعالیت، برنامه‌های روزانه خود را در تهران به پنج ساعت افزایش داد و در سال 1340 فرستنده آبادان و یک فرستنده تقویتی در اهواز تاسیس کرد.

رونق کار «تلویزیون ایران» تصمیم حکومت را در تاسیس یک  شبکه تلویزیونی سراسری قطعی کرد؛ بنابر این، سازمان برنامه و بودجه در سال 1343 یک گروه را مامور بررسی و طراحی یک مرکز تلویزیونی کرد.

سرانجام، پس از تصویب طرح ایجاد «تلویزیون ملی ایران»، یک ایستگاه در تهران تاسیس و برنامه‌های آزمایشی را از سال 1345 آغاز کرد. بعد از مدتی مراکز تلویزیونی دیگر در سراسر کشور به تدریج به کار افتادند و پیام‌های سیاسی، فرهنگی و تفریحی را طبق ماموریت‌هایی که برنامه ‌ریزان حکومت تعیین کرده بودند، به سطح وسیع‌تری از جامعه رساندند.

در پی گسترش امکانات فنی و نصب و راه اندازی مرکز مخابرات ماهواره‏ای اسدآباد همدان در سال 1348، تبادل برنامه‏های تلویزیونی با ایستگاه‏های خارجی میسر شد.

پس از چندی، دولت وقت «تلویزیون ایران» را از بخش خصوصی خرید و با پیوستن «تلویزیون ایران» به «تلویزیون ملی ایران»، پخش دو برنامه تلویزیونی از دو کانال مختلف ادامه یافت. در ادامه، تلویزیون آموزشی به عنوان نسخه جدید «تلویزیون ایران» فعالیت خود را از مهر 1355 شروع کرد. البته در ساعاتی از روز از طریق فرستنده این شبکه، تلویزیون بین المللی نیز برنامه‏های خود را به زبان انگلیسی، امریکایی پخش می‏کرد.

«تلویزیون ملی ایران» در سال‌های پس از انقلاب اسلامی با تغییر نام به «سیمای جمهوری اسلامی ایران» در قالب دو شبکه برنامه‌های خود را پی‏ گرفت. و در دهه هفتاد با تأسیس شبکه سه سیما در تاریخ 14/09/1372، این شبکه با رویکرد ویژه به مخاطب جوان و موضوع ورزش، عرصه‏های جدیدی در جذب مخاطب تلویزیون گشود.

در نیمه دوم سال 1374 برای پاسخگویی به نیازهای شهری، اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی استان تهران و انعکاس مسائل و موضوعات مربوط به آن، شبکه تهران تأسیس شد و در مدت کوتاهی بعد از آن، شبکه چهار در ابتدای سال 1375 با شعار پرداختن به برنامه‏های علمی، فرهنگی و هنری فاخر ایران و جهان راه اندازی شد.

بعد از آن تاسیس شبکه های سه گانه جام جم، قرآن و معارف و آموزش و در سال های اخیر با افتتاح شبکه های دیجیتال مانند مستند، نمایش، ورزش، پویا، سلامت و تماشا، گام‏های دیگری بود در جهت اجرای سیاست جدید معاونت سیما برای تامین سلایق مختلف مخاطبان.

 

 

 

 

شبکه یک سیما

 

قدیمی ترین و پر سابقه ترین شبکه تلویزیونی، شبکه ملی است که برای طرح نیازهای اساسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی عموم مردم و زمینه سازی و پاسخگویی در خصوص آنها به تهیه و پخش برنامه در قالب های مختلف و به صورت سراسری اقدام می کند.

شبکه یک در ۱۱ مهر ۱۳۳۷ با نام تلویزیون ملی ایران شروع به کار کرد و در سال ۱۳۵۴ پخش برنامه را به صورت رنگی آغاز نمود. در اوایل دهه‌ی هشتاد شمسی، سیستم پخش رنگی در این شبکه از سکام به پال تغییر یافت. شبکه یک هم اکنون توسط ۳ ماهواره آسیاست سه اس، ایتنل ست ۹۰۲ و ماهواره بدر در ایران و بخش‌هایی از قاره آسیا قابل دریافت است و نیز توسط صدها ایستگاه رله در سراسر ایران دریافت می‌شود. همچنین این شبکه از طریق شبکه‌های تلویزیون کابلی در افغانستان قابل مشاهده است.

این  شبکه از سال 76، برنامه های خود را به طور 24 ساعته پخش می نماید.

 

گروه های برنامه ساز شبکه عبارتند از:

اجتماعی، جهاد، معارف اسلامی، دانش و اقتصاد، فیلم و سریال، فرهنگ، هنر، تاریخ و کودک و نوجوان.

 

 

 

 

شبکه دو سیما

در سال 1360 به لحاظ تجربه آموزشی رادیو تلویزیون آموزشی و امکانات و نیروی انسانی متخصصی که در این شبکه حضور داشتند، تلویزیون آموزشی به «شبکه دو سیما» به عنوان یک شبکه فرهنگی ـ آموزشی تغییر نام یافت و مقرر شد برای پاسخگویی به نیازهای مخاطبان، دامنه برنامه ریزی و فعالیت های تولیدی این شبکه گسترش یابد و علاوه بر آموزش های رسمی در زمینه آموزش های عمومی جامعه و تهیه و تولید برنامه های فرهنگی برای اقشار مختلف همت گمارد.

با توجه به وجود شبکه آموزش سیما، شبکه دو به عنوان شبکه فرهنگی سیمای جمهوری اسلامی با پخش روزانه 20 ساعت و 30 دقیقه برنامه، عهده دار اطلاع رسانی، ترویج و تعمیق فرهنگ بلند و متعالی ایران اسلامی است، عموم مردم، به خصوص علاقه مندان و متخصصان حوزه فرهنگ، مخاطب تعریف شده این شبکه می باشند.

از مرداد سال 90، پخش روزانه این شبکه به 24 ساعت افزایش یافته است.

 

گروه های برنامه ساز شبکه عبارتند از:

گروه کودک و نوجوان، گروه نهادهای اجتماعی، گروه امور اجتماعی، گروه خانواده و فرهنگ و گروه فیلم و سریال.

 

 

 

 

شبکه سه سیما

 

شبکه سه سیما در چهاردهم آذرماه 1372 با رویکرد جوان و ورزش تاسیس گردید. این شبکه ابتدا با 4 ساعت پخش برنامه در موضوعات ورزشی و برنامه های جنگ شروع به کار کرد و یک سال بعد به صورت 24 ساعته به پخش برنامه پرداخت. برنامه های شاخص این شبکه در موضوعات طنز، مسابقات ورزشی، برنامه های مستند و معارفی باعث جذب بالای مخاطب شد به گونه ای که از ابتدای تاسیس تاکنون به عنوان شبکه برتر صدا و سیما از نگاه مسئولین و مخاطبان می باشد.

 

اهداف و اولویت های برنامه سازی شبکه سه سیما

1. ترویج روحیه فعالیت و نشاط و پر بار شدن اوقات جوانان و ایجاد شادابی و آرامش روانی در جامعه
2. 1. ترویج کار و تلاش، نشاط، و فعالیت در جامعه
3. 2 . گسترش شادابی و آرامش روانی و نشاط معنوی
4. 3. تشویق جوانان به مطالعه، فعالیت های علمی، فرهنگی، خدمت و نیکوکاری در اوقات فراغت

 

1. ترویج ورزش های هدفمند و سازنده
2. 1. ترویج و گسترش ورزش (همگانی، بومی و قهرمانی) به منظور ایجاد نشاط، تقویت اراده و شکوفایی استعدادهای علمی، فرهنگی جوانان و ایجاد سربلندی در عرصه‌های بین المللی
3. 2. ایجاد فضای دینی و فرهنگی در محیط‌های ورزشی و ترویج روح ایمان، تقوا و پاکدامنی در ورزش کشور

 

1. تقویت روح مثبت اندیشی و امیدواری در زندگی به ویژه برای جوانان
2. 1. نشان دادن فواید مثبت اندیشی و آثار منفی یأس و ناامیدی در زندگی
3. 2. نشان دادن نقش دعا و معنویت در امیدواری

 

1. ترویج و گسترش امید به افق درخشان نظام و انقلاب اسلامی و تحقق اهداف و برنامه های آن
2. 1. معرفی موفقیت ها و پیشرفت های کشور در عرصه های گوناگون
3. 2. نشان دادن موفقیت های علمی جوانان و دانشجویان کشور

 

1. تحکیم و تقویت عناصر مصونیت بخشی در قبال تهاجم فرهنگی و فکری غرب
2. 1. تعمیق باورهای نسل جوان به ریشه ها، مبانی و اهداف انقلاب و نظام اسلامی
3. 2. ترویج اخلاق، رفتارو زیبایی‌های فرهنگ اسلامی در بین مخاطبین

 

1. ایجاد و تقویت خودباوری و اعتماد به نفس در میان مردم به ویژه جوانان
2. 1. نمایش اهمیت و آثار خودباوری در عرصه های مختلف ورزشی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، علمی و اقتصادی
3. 2. بررسی و نشان دادن تاثیر اخلاق و اعتقادات دین در تقویت خودباوری ملی

 

1. هشدار در مورد اهداف، راه ها و پیامدهای تهاجم فرهنگی غرب
2. 1. روشنگری و هشدار در مورد اهداف تهاجم فرهنگی و فکری غرب
3. 2. تبیین را‌ه‌هاو روش های تهاجم فرهنگی و فکری

 

1. تبیین و ترویج بصیرت دینی و ایمان روشن بینانه
2. 1. معرفی الگوها و نمونه های انسان های با بصیرت
3. 2. الگوسازی و توجه به روحیات و نیازهای دوران جوانی

 

1. تبیین ضرورت همراهی ایمان با بصیرت و معرفت و مقابله با خرافات، تحریف ها، جریان های

شبه عرفانی در حوزه دین و دینداری

1. 1. تبیین ضرورت همراهی و تاثیر متقابل ایمان و علم در یکدیگر
2. 2. مقابله با خرافات، اندیشه های سست و تحریف ها در حوزه دین و دینداری
3. 3. مقابله با جریان‌های شبه عرفانی و معنویت‌های بدون شریعت

 

1. تبیین ضرورت و معرفی راه های ایجاد جامعه سالم و متخلق به اخلاق اسلامی
2. 1. معرفی و تبیین فضایل اخلاقی در جامعه
3. 2. معرفی و هشدار نسبت به آسیب های اخلاقی و ضد ارزش ها در جامعه

 

1. تحکیم هویت ایرانی ـ اسلامی و بیان راه های احیای آن
2. 1. معرفی عناصر زیبا و زیبایی‌های تاریخ و فرهنگ ایران
3. 2. تبیین ضرورت روشن بودن مرزهای هویت ملی و عدم اختلاط با بیگانگان و دشمنان
4. 3. معرفی الگوهای عزت و هویت ملی و تبیین تبعات فراموشی هویت ملی
5. 4. تبیین نقش خانواده، معلم و آموزش و پرورش در تشکیل هویت نسل جدید

 

1. معرفی و علاقه مندی به ماهیت و حقیقت انقلاب و نظام اسلامی و ارزش های آن
2. 1. معرفی اهداف و برنامه های نظام اسلامی

 

1. 2. تبیین دستاوردهای جمهوری اسلامی

 

1. تعمیق و تقویت فضای عمومی گرایش به عدالت به عنوان یکی از ارزش ها و بنیان های فکری انقلاب و نظام اسلامی
2. 1. تبیین اهمیت و مبانی عدالت
3. 2. معرفی راه های ترویج عدالت و تعمیق آن در جامعه

 

1. معرفی و تبیین عوامل و موانع تحقق عدالت در جامعه
2. 1. تبیین زمینه ها و مقدمات اجرای عدالت در جامعه
3. 2. نقد پدیده های ضدعدالت در کشور

 

1. تحکیم وحدت ملی و تقویت انگیزه های پیشرفت و تعالی کشور
2. 1. حفظ و تقویت انگیزه ملی به منظور گسترش یکپارچگی ملت، ایستادگی در برابر دشمنان
3. 2. بسیج ملی برای حرکت سریع به سمت پیشرفت و رسیدن به قله های عدالت و کمال
4. 3. تبیین و ترویج انگیزه الهی و اسلامی و ملی برای ایجاد همدلی و همزبانی

 

1. تبیین مفهوم و حدود آزادی و جایگاه آن در انقلاب و نظام اسلامی
2. 1. نقد آزادی در فرهنگ غرب و مقایسه آن با فرهنگ اسلامی
3. 2. معرفی و تبیین مبانی و ثمرات آزادی و آزاد اندیشی
4. 3. معرفی و تبیین حدود آزادی در اسلام

 

1. افزایش باور عمومی به کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران در داخل و خارج از کشور
2. 1. بررسی و نشان دادن برنامه های دولت در جهت تربیت نسلی پر نشاط
3. 2. معرفی و نقد تبلیغات و اقدامات دشمن برای جلوگیری از پیشرفت های بزرگ کشور

 

1. ایجاد و تقویت همگرایی و همکاری عمومی در میان مردم
2. 1. ترویج و تقویت همکاری های عمومی میان مردم در جهت حفظ دستاوردهای انقلاب
3. 2. افزایش اقتدار و وحدت ملی با حضور در صحنه سیاسی اجتماعی
4. 3. ایجاد همدلی و همزبانی میان نسل های جدید با نسل انقلاب

 

1. تبیین اهمیت و افزایش علاقمندی به مظاهر و نمادهای اقتدار ، وحدت و امنیت ملی
2. 1. تشویق وتهییج مردم به دفاع از امنیت، تمامیت و استقلال کشور
3. 2. پاسداشت حرمت و ارزش های دفاع مقدس
4. 3. معرفی و تبیین آثار و مظاهر اقتدار ملی
5. 4. معرفی عناصر و محورهای وحدت ملی

 

1. فرهنگ سازی و ایجاد زمینه های لازم برای رشد و توسعه
2. 1. فرهنگ سازی برای ایجاد رونق اقتصادی و رفع مشکلات معیشتی مردم
3. 2. فرهنگ سازی برای رشد و توسعه اجتماعی

 

1. تبیین نقش اقتصاد مقاومتی در مقابله با زورگویی دشمنان و رونق اقتصادی کشور
2. 1. تشریح فرهنگ صرفه جویی و تقویت روحیه قناعت ورزی
3. 2. تقبیح مصرف گرایی، وابستگی و راحت طلبی در فرهنگ عامه
4. 3. برجسته سازی آثار مثبت استقلال سیاسی اقتصادی کشور در رفاه اجتماعی عمومی

 

1. ایجاد همگرایی و همبستگی عمومی مسلمانان جهان
2. 1. تبیین دلایل نیاز دنیای اسلام به همگرایی و همبستگی عمومی
3. 2. نشان دادن دشمنی استکبار و صهیونیسم با ملت ها و کشورهای اسلامی
4. 3. تشریح سیاست های پشت پرده استکبار جهانی برای ایجاد تفرقه و گسترش جنگ
5. 4. تمرکز به نجات فلسطین اشغالی به عنوان قبله اول مسلمین از دست صهیونیست های غاصب

 

گروه های برنامه ساز:

گروه ورزش، گروه اجتماعی، گروه فرهنگ و معارف اسلامی.

 

 

 

 

شبکه چهار سیما

شبکه چهار سیما در فروردین ماه سال 1375 بر اساس تصمیمات اتخاذ شده سازمان صدا و سیما نسبت به مخاطبان خاص راه اندازی شد. انگیزه اساسی چنین تصمیمی، تهیه و تدارک برنامه های تلویزیونی با پشتوانه تحلیلی غنی تر بوده است. همچنین نظر بر این بوده که شبکه بتواند بستری برای تعاطی افکار و اندیشه های گوناگون در جهت ارتقاء سطح اندیشه ورزی باشد.

شبکه چهار سیما، شبکه علمی سیمای جمهوری اسلامی ایران است که بیشترین پخش آن اختصاص به موضوعات فنی، فرهنگی و دینی (معارف اسلامی و عقیدتی) دارد و با رویکردهای اصلی اطلاعاتی و آموزشی برای مخاطبان فرهیخته و نخبه در قالب ساختارهای مختلف به ویژه مستند و تله تئاتر، پخش می کند و در شش گروه تخصصی برنامه سازی شامل گروه های فیلم و نمایش، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، معارف و اندیشه دینی، دانش و مستند به تهیه برنامه های علمی می پردازد.

از جمله اهداف اصلی شبکه عبارتند از: تبیین مبانی نهضت نرم افزاری، رشد و توسعه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، ایجاد تقویت خودباوری، احیای فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی، تبیین و ترویج معرفت و ایمان روشن بینانه، تبیین فرهنگ و تهاجم فرهنگی غرب، بررسی و تبیین سکولاریزم، تبیین اندیشه و مکتب سیاسی امام خمینی (ره)، تبیین مفهوم ولایت و ولایت فقیه، تقویت روح اندیشی و امیدواری، تبیین و نقد لیبرالیسم، ترویج تفکر ایجاد جبهه متحد کشورهای اسلامی و ...

این شبکه پس از طی یکسال در تاریخ 11/1/75 همزمان با سالروز جمهوری اسلامی ایران، پخش رسمی خود را آغاز کرد و از تاریخ 8/10/86 ساعت پخش شبکه از 12 ساعت به 14 ساعت افزایش یافت و در سال 90 میزان پخش شبکه به 19 ساعت در طول شبانه روز افزایش یافته است.

 

گروه های برنامه ساز:

گروه تاریخ، گروه دانش، گروه فرهنگ و اندیشه، گروه ادب و هنر

 

 

 

 

شبکه پنج سیما

 

شبکه پنج سیما یا همان شبکه تهران سابق، آذر ماه سال 74 با هدف پاسخگویی به نیازهای شهری اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی استان تهران و انعکاس، تبیین و مسایل و موضوعات مربوط به آن تاسیس شد.

19 سال از این ماموریت شبکه تهران گذشت تا آن که 29 آذر ماه 1393 از حالت شبکه استانی تهران خارج و به شبکه سراسری پنج سیما تغییر رویکرد داد. با تغییر رویکرد و ماموریت جدید شبکه پنج سیما، بعضی از گروه های این شبکه با یکدیگر ادغام و با تعریف جدید فعالیت خود را دوباره شروع کردند. ایجاد سه گروه اقتصاد و جامعه، اقتصاد و توسعه و کسب و کار ساختار اصلی شبکه اقتصاد پنج سیما را تشکیل داد. علاوه بر این سه گروه، گروه های، معین برنامه های معارفی، اداره و نظارت بر برنامه های کودک و نوجوان، امور تامین برنامه، شورای اقتصاد، ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی مجموعه واحدهای برنامه سازی هستند که در این شبکه فعال هستند.

سایر مدیریت های ستادی شبکه، از جمله مدیریت های اطلاعات و برنامه ریزی، طرح و برنامه، امور مالی، تولید و فنی، پخش و تامین برنامه از نظر ساختاری تغییری نکرده اند و با شرح وظایف گذشته خود ادامه فعالیت می دهند.

 

 

 

 

شبکه آموزش سیما

 

شیوه های سنتی آموزش، به دلیل وابستگی به مؤلفه هایی همچون محیط فیزیکی، تعداد آموزش دهندگان و آموزش گیران و مواردی از این دست، عملاً فرصت های برابر آموزشی را از همگان سلب می کند؛ اما در عصر حاضر که با حضور وسایل ارتباط جمعی، دنیا به دهکده ای کوچک تبدیل شده است، دیگر نمی توان به شیوه های سنتی آموزش اکتفا کرد، ‌چرا که به راحتی می توان از تجارب دیگران آگاه شد و در حیطه آموزش، به رشد و توسعه دست یافت.

اینک، رسانه ای تصویری همچون تلویزیون، به دلیل دارای بودن مجموعه ای از ویژگی هایی مانند ‌جذابیت، فراگیری و دسترسی آسان و دائم، به یکی از مهم ترین ابزارهای آموزشی در دنیای امروز تبدیل شده است. درک این واقعیت از سوی نویسندگان سومین برنامه های توسعه اجتماعی، ‌اقتصادی و فرهنگی کشور، آنان را بر این داشت تا در بند «د» از ماده 13 فصل 13 برنامه یاد شده، ایجاد شبکه های آموزشی را با هدف ارتقای سطح آموزشی و ایجاد فرصت های برابر در این زمینه، در دستور کار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار دهند و از این رو با تکیه بر تجارب کشورهای دیگر، شبکه آموزش سیما، طراحی و راه اندازی شد.

تلویزیون آموزشی، ابزاری است که امکان دسترسی عموم آحاد جامعه را به آموزش های عمومی و فنی و حرفه‌ای و ترویجی و آموزش های عالی ، فراهم می کند و کیفیت آموزش را بهتر می سازد، به همین دلیل و با توجه به تنوع روز افزون نیازهای جامعه در تمامی عرصه ها، از فرهنگ عمومی گرفته تا دانش های جدید و آمیختگی بیش از پیش زندگی و حیات فرهنگی و اجتماعی با مظاهر علوم و فن آوری، که آموزش را به امری مستمر و پویا و بخشی جدایی ناپذیر از زندگی اجتماعی تبدیل کرده است، شبکه آموزش صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده است.

شبکه آموزش سیما، با هدف تهیه و تولید و پخش و توزیع برنامه های آموزشی و کمک آموزشی به منظور گسترش و پشتیبانی آگاهی های فرهنگی، علمی و مهارتی کلیه اقشار جامعه در تاریخ 7/6/81 با 1 ساعت پخش روزانه تأسیس شده است که در سال های پخش آن به 15 ساعت افزایش یافته است و در سال های آتی ( از مرداد سال 90) ، 17 ساعت برنامه (از 8 صبح تا 1 شب) در طول شبانه روز پخش می کند.

این شبکه دارای 3 گروه برنامه ساز آموزش عمومی، آموزش رسمی، گروه مهارت های عمومی و تخصصی می‌باشد.

 

اهداف آموزشی موثر در تحقق رسالت شبکه آموزش

رسالت شبکه آموزش از کنار هم قرار گرفتن کارکردهای دوم و سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است. تحقق کارکردهای دوم و سوم به معنای توانمند شدن آحاد جامعه در بهره‌گیری از آخرین تجربیات بشر در زمینه تنظیم و اجرای قوانین در کشف و بیان مسأله‌ها در راه رسیدن به درک کامل‌تر قوانین مورد نیاز بر مدار قرآن و سنت است. تحقق این رسالت به معنای برنامه‌ریزی آموزشی برای ایجاد این توانمندی در مخاطبان موردنظر است. طراحی برنامه آموزشی با قابلیت ایجاد این توانمندی‌ها در مخاطبان، نیازمند شناخت دقیق اهداف آموزشی موثر در شکل‌گیری آن‌ها در مخاطب است به گونه‌ای که بتوان آن اهداف آموزشی را در یک برنامه آموزشی پیوسته، برنامه‌ریزی و دنبال نمود. در ادامه به هر یک از اهداف آموزشی موثر در ایجاد توانمندی‌های انعکاس یافته در کارکردهای دوم و سوم و توالی آن‌ها، اشاره شده است.

 

اهداف آموزشی موثر در تحقق رسالت شبکه آموزش سیما

رسالت شبکه آموزش از کنار هم قرار گرفتن کارکردهای دوم و سوم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است. تحقق کارکردهای دوم و سوم به معنای توانمند شدن آحاد جامعه در بهره‌گیری از آخرین تجربیات بشر در زمینه تنظیم و اجرای قوانین در کشف و بیان مسأله‌ها در راه رسیدن به درک کامل‌تر قوانین موردنیاز بر مدار قرآن و سنت است. تحقق این رسالت به معنای برنامه‌ریزی آموزشی برای ایجاد این توانمندی در مخاطبان مورد نظر است. طراحی برنامه آموزشی با قابلیت ایجاد این توانمندی‌ها در مخاطبان، نیازمند شناخت دقیق اهداف آموزشی موثر در شکل‌گیری آن‌ها در مخاطب است به گونه‌ای که بتوان آن اهداف آموزشی را در یک برنامه آموزشی پیوسته، برنامه‌ریزی و دنبال نمود. در ادامه به هر یک از اهداف آموزشی موثر در ایجاد توانمندی‌های انعکاس یافته در کارکردهای دوم و سوم و توالی آن‌ها، اشاره شده است.

 

اهداف آموزشی موثر در تحقق کارکرد دوم

در معرفی رسالت سازمان صدا و سیما، توانمندسازی جامعه در دسترسی و استفاده از آخرین تجربیات بشر در زمینه تنظیم و اجرای قوانین (ارثیه بشری)، کارکرد دوم این سازمان بیان شد. در توضیح اجمالی این کارکرد در همان بخش، این کارکرد به سه بخش مهم زیر تقسیم شد:

 بخش اول کارکرد دوم: توانمندسازی آحاد جامعه در دسترسی به منابع آشکار و پنهان دانش نهفته در جامعه مورد نظر (از شکل‌گیری تا وضعیت موجود) از طریق تسلط به ادبیات علمی مورد نیاز برای جستجو؛

بخش دوم کارکرد دوم: توانمندسازی آحاد جامعه در بکارگیری آخرین اصول، قواعد و روش‌های تفکر؛

بخش سوم کارکرد دوم: توانمندسازی آحاد جامعه در درک نقش جهان‌بینی، فلسفه و فرهنگ جامعه موردنظر در شناخت دقیق و صحیح هر دانش و کاربری‌های آن؛

به منظور امکان برنامه‌ریزی آموزشی برای تحقق کارکرد دوم با در نظر گرفتن سه بخش بالا، می‌توان کارکرد دوم را در قالب اهداف آموزشی پیوسته زیر تفکیک نمود:

1. ایجاد توانمندی درک اولیه دانش (شناخت رشته‌های علمی، شناخت گستردگی و تقسیم‌بندی درون هر رشته علمی، شناخت کلید واژه‌های هر رشته علمی در زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی، و شناخت بانک‌های اطلاعاتی مرتبط در هر یک)؛
2. ایجاد توانمندی درک چگونگی تکمیل هر دانش در درون خود و تشخیص رویکردهای برهانی، جدلی، خطابه‌ای، سفسطه‌ای و شعری در آن؛
3. ایجاد توانمندی درک نسبت هر محصول با علوم و فلسفه‌های زیربنایی؛
4. ایجاد توانمندی پرسشگری پیرامون شاخه‌های هر دانش و دانش‌های میان‌رشته‌ای؛
5. ایجاد توانمندی پرسشگری پیرامون میزان اعتبار هر دانش از منظر ابزارهای به خدمت گرفته شده در آن (ابزارهای سنجش، روش سنجش، معیارهای سنجش، سیستم متریک در خدمت سنجش، ...)؛
6. ایجاد توانمندی پرسشگری پیرامون میزان اعتبار هر دانش از منظر مدل‌ها و پیش‌فرض‌های فلسفی موثر در شکل‌گیری آن.

 

هداف آموزشی موثر در تحقق کارکرد سوم

در معرفی رسالت سازمان صدا و سیما، توانمندسازی جامعه در کشف و بیان مسأله‌ها در راه رسیدن به درک کامل‌تر قوانین موردنیاز بر مدار قرآن و سنت، کارکرد سوم این سازمان بیان شد. به منظور امکان برنامه‌ریزی آموزشی برای تحقق کارکرد سوم، می‌توان کارکرد سوم را در قالب اهداف آموزشی پیوسته زیر تفکیک نمود:

 ایجاد توانمندی درک ضرورت شناسایی نیازهای بشر و طراحی سیستم‌هایی برای رفع آن نیازها مبتنی بر دانش و تکنولوژی روز؛

1. ایجاد توانمندی جستجوی شاخص‌های جامعه اسوه برای نیاز بشر و سیستم‌های طراحی شده برای رفع آن‌ها؛
2. ایجاد توانمندی تشخیص قوانین مکتوب و شفاهی موجود در کسب و کارهای فعال در ارایه هر یک از سیستم‌های طراحی شده برای رفع یکی از نیازهای انسان؛
3. ایجاد توانمندی ورود موفق در کسب و کارهای فعال در ارایه هر یک از سیستم‌های طراحی شده برای رفع یکی از نیازهای انسان؛
4. ایجاد توانمندی بیان فاصله‌های بین قوانین موجود و شاخص‌های جامعه اسوه در هر یک از سیستم‌های طراحی شده برای رفع یکی از نیازهای انسان و کسب و کارهای فعال در ارایه آن‌ها.

 

 

 

 

شبکه قرآن و معارف سیما

 

شبکه قرآن، اولین شبکه تلویزیونی قرآن در جهان اسلام بوده که به منظور تقویت و تحکیم بنیان های اجتماعی و فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران، تاسیس شد.

شبکه قرآن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در 21 آذر 1379 مصادف با 15رمضان به صورت رسمی آغاز به کار کرد.

قبل از افتتاح رسمی شبکه قرآن سیما از سال 1378 (با شروع ماه مبارک رمضان) برنامه های خود را آغاز نمود.

بدین صورت که هر شب یک ساعت بعد از خبر 22:30 شبکه دو از ساعت حدود 23 تا 24 با عنوان سیمای قرآن از شبکه دو سیما به روی آنتن می رفت.

بعد از یکسال برنامه های این شبکه که در وقت اذان گاهی ظهر پخش می گردید به پس از اذان ظهر انتقال یافت و مدت 2 سال با عنوان سیمای نور با همین نحو ادامه داشت.

سپس به مدت 2 سال صبح ها از شبکه چهار سیما حدود 5 ساعت از ساعت 6 تا 11 صبح برنامه های شبکه قرآن پخش می شد.

در دوران تصدی مهندس ضرغامی شبکه قرآن سیما به 12 ساعت پخش و در حال حاضر نیز این شبکه به صورت 24 ساعته از کانال 8 سیما با برنامه های متنوع میهمان مخاطبان قرآنی می باشد .

اولین مدیر این شبکه سلمان فرهمند بود که از سال 78 تا 81 بود و بعد از ایشان، مصطفی صدرزاده از سال 81 تا 84 ، دکتر حسین ساری سال 84 تا90، دکتر محمد باقر پیشنمازی سال 90 تا 91، حسن گروسی سال 91 تا 93، بهرام محمدی نیا سال 93 تا 94، حجت الاسلام سید جواد موسوی سال 94 تا 95 و در حال حاضر دکتر محمدحسین محمدزاده مدیریت این شبکه را برعهده داشتند .

این شبکه در ابتدای کار به عنوان سیمای قرآن فعالیت خود را آغاز کرد و بعدها با عنوان های شبکه قرآن سیما، شبکه قرآن و معارف سیما و در حال حاضر نیز تحت عنوان شبکه قرآن و معارف سیما به فعالیت خود ادامه داده است.

گروه های برنامه ساز:

تلاوت، محافل و مناسبت ها، معارف، آموزش.

از برخی برنامه های اصلی شبکه (از ابتدا تا کنون) می توان به: اشاره، صبح و امید، راه روشن، مشکات، سیمای تلاوت، وقت بیداری، طرح های بزرگ قرآنی 1441 تا 1449، اسرا، شب آسمانی، نسیم اجابت، تمنا، ضیافت، یک روز نورانی، چشمه های جاری، برهان، باران، عطر انتظار، یاد خدا، مفتاح، بشری، بینات، نفس صبح، هم آوایی، مسابقه فردوس، به وقت خانواده، سراج، ستاره ها، به وقت نوجوانی، باغ رویایی، اهالی بهشت و ... اشاره کرد.

 

 

 

 

 

شبکه مستند سیما

این شبکه از تاریخ 14 مهرماه سال 88 به عنوان «شبکه مستند سیما» ، با پخش پنج ساعت برنامه در روز از ساعت 19 تا 24 آغاز به کار نموده است.

میزان پخش شبکه در سال های بعد به 18 ساعت و سپس با  افتتاح رسمی شبکه به 24ساعت در طول شبانه روز افزایش یافته است.

شبکه مستند، به عنوان نخستین شبکه دیجیتال، با شروع کار خود سعی در بهبود وضعیت کیفی و کمی و جایگاه مستند در ایران دارد. این شبکه در آغاز از برنامه‌های آرشیوی استفاده می‌کرد و در ادامه به تولید مستند و سرمایه‌گذاری در این زمینه خواهد پرداخت.

شبکه دارای آرشیو ترکیبی از مستندهای داخلی و خارجی با موضوعات مختلف حیات وحشی، علمی، سیاسی، اجتماعی، ایران‌شناسی، فرهنگی و غیره است که حجم مستندهای حیات‌وحش و طبیعت و مستندهای خارجی آن بیشتر است.

این شبکه در صدد تبیین و ترویج بصیرت دینی، معرفی راه های ایجاد جامعه سالم، تبیین لزوم هویت ایرانی اسلامی و ارائه تصویری واقعی از جامعه، با هدف اصلاح و نمایش ظرفیت های تاریخی، فرهنگی، قومی و مذهبی اقصی نقاط میهن اسلامی مان می باشد.

شبکه مستند علاوه بر پیگیری اهداف فوق الذکر بر آن است تا به عنوان یک شبکه تخصصی و پایگاه فیلم های مستند و مستند سازان، زمینه سازماندهی، آموزش و گسترش فرهنگ مستندسازی و حمایت از فیلم سازان عرصه مستند را در کشور فراهم آورد.

مستندهای گردشگری و مرجع بودن این شبکه در تولید و انتشار مستندهای این حوزه از دیگر ماموریت های شبکه مستند است که موفق شده در کنار فرهنگ سازی و رشد روحیه تحقیق و پژوهش در حوزه مستند، بخش سرگرمی و اطلاع رسانی را نیز تقویت نماید.

 

 

 

 

 

شبکه نمایش

شبکه سراسری نمایش، چهارمین شبکه تلویزیونی ایران است که به صورت دیجیتال پخش می‌شود. بر اساس سیاست‌های صداوسیما پخش آزمایشی شبکه نمایش از روز 8 آبان 1390 از گیرنده‌های دیجیتال تهران شروع شده است. این شبکه، با شروع پخش رسمی خود در فرستنده‌های دیجیتال سایر شهرهای ایران اضافه می‌شود.

 

 

 

 

 

شبکه ورزش

پس از اجرای سیستم پخش دیجیتال و گسترش این سیستم در ایران تعداد شبکه‌های سراسری افزایش یافت که در این راستا پس از افتتاح شبکه مستند، شبکه شما، شبکه بازار و شبکه نمایش، شبکه ورزش که از اول فروردین ۱۳۹۱ شروع به پخش آزمایشی خود نمود از ۲۸ تیرماه ۱۳۹۱ با حضور دکتر محمود احمدی نژاد ریاست جمهوری ایران افتتاح رسمی شد.

ساعت 14:17 دقیقه روز بیست و هفتم اسفندماه سال 90، پخش آزمایشی شبکه ورزش سیما در تهران آغاز شد. این شبکه تا روز دهم مرداد 1391 به ‌وسیله گیرنده‌های دیجیتال از طریق فرستنده موسوم به فرستنده سوم (TS3) بر روی کانال 34 (فرکانس 578 مگاهرتز) فقط در تهران ( ایستگاه الوند ) قابل دریافت بود.

برنامه‌های شبکه ورزش از ابتدای پخش آزمایشی با 8 ساعت برنامه اصلی و دو بار تکرار به صورت 24 ساعته آغاز شد اما پس از سه ماه، با 12 ساعت برنـامـه‌هـای ترکیبـی ( زنده + تولیدی ) 7 ساعت برنامـه‌های مونیتورینـگ (آماده‌سازی مسابقات خارجی) و انواع میان ‌برنامه‌ها و اذان و نماز و تکرار برنامه‌ها ادامه پیدا کرد.

استودیوی پخش این شبکه، استودیوی حضرت ولی‌عصر (عج) در داخل سازمان صدا و سیما تجهیز و در تاریخ 21/03/91 پخش برنامه‌های زنده استودیویی از این شبکه آغاز گردید.

تا تجهیز رژی استودیوی فوق، از یک ‌دستگاه واحد سیار که در محل یادشده مستقر شد برای پخش برنامه استفاده می‌شود.

شبکه‌های ورزش سیما و پویا همزمان به‌طور رسمی در روز چهارشنبه 28 تیر ماه 91 با حضور رئیس جمهور وقت؛ جناب آقای دکتر محمود احمدی نژاد و در هیئت دولت افتتاح شدند. افتتاح سیگنال‌رسانی نمادین شبکه ورزش به دست یوسف کرمی، قهرمان تکواندوی جهان انجام گردید. ویژه برنامه افتتاح رسمی شبکه ورزش، همزمان از دو شبکه ورزش و سه پخش گردید. اجرای این برنامه بر عهده رضا جاودانی بود. در روز سه‌شنبه دهم مرداد ماه 91 پخش سراسری شبکه ورزش سیما در فرستنده‌های دوم دیجیتال کشور آغاز شد و همزمان با پخش آن، پخش برنامه‌های شبکه‌ ورزش سیما (به همراه شبکه پویا) در تهران از فرستنده سوم به فرستنده دوم منتقل گردید. این شبکه پنجمین شبکه تلویزیونی ایران است که تنها به صورت دیجیتال پخش‌ می‌شود.

 

 

 

 

 

 

شبکه سلامت

شبکه سلامت به صورت دیجیتالی از پنجم مهرماه ۱۳۹۱ با دو ساعت برنامه در روز به صورت آزمایشی آغاز به کار کرد که هم اکنون پخش ۲۴ ساعته دارد.

شبکه سلامت به عنوان نوزدهمین شبکه، روز ۴ شنبه ۵ مهر ۹۱ از طریق فرستنده سوم TS3 بر روی کانال ۳۴ برابر با فرکانس ۵۷۸ مگاهرتز در تهران و جنوب تهران و برخی از مناطق قم به طور آزمایشی و در چهارشنبه ۲۵ بهمن ۹۱ در فرستنده های دیجیتال سراسر کشور قابل دریافت شد.

این شبکه با محوریت اصلی پزشکی و سلامت جامعه و خانواده و بهداشت فردی به صورت تخصصی، از روز 12/12/1391 فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

 

 

 

 

شبکه نسیم

شبکه نسیم در روز ۲۶ شهریور ۱۳۹۲ در تهران و از ۱۵ مهر ماه در سراسر کشور آغاز به کار کرد و مخصوص طنز است. نسیم مخفف چهار کلمه «نشاط، سرگرمی، یادها و مسابقه» است. این شبکه به جمع شبکه‌های بیست‌گانه تلویزیون سیمای جمهوری اسلامی ایران پیوست و از گیرنده‌های دیجیتال قابل دریافت شد. این شبکه از ۱۵ مهر ماه پخش آزمایشی خود را آغاز کرد.

یکی از بخش‌های اصلی که برای شبکه نسیم طراحی شده، پخش فیلم‌های مخاطبان علاقمند از این شبکه است. شبکه نسیم برای ترغیب علاقمندان به منظور ارسال فیلم هایشان، از حضور بازیگران طنز نظیر جواد رضویان، امیرحسین رستمی، بهنوش بختیاری، مهران غفوریان، رامبد جوان، مرجانه گلچین، شهره لرستانی، رضا داوودنژاد، سحر ولد بیگی، بهمن هاشمی و... بهره برده است. این بازیگران در آیتم‌های کوتاه خطاب به مخاطبان این شبکه نحوه انتخاب و ارسال فیلم هایشان را عنوان می‌کنند.

یکی از برنامه های پر مخاطب این شبکه برنامه «خندوانه» است. که تاکنون در 4 سری ساخته شده است.

 

 

 

 

شبکه جام جم (شبکه بین المللی)

شبکه جهانی جام جم در تاریخ 26 آذرماه 1376 تأسیس شد. جام جم فعالیت های خود را به زبان فارسی و با هدف اشاعه فرهنگ اسلامی ایرانی، حفظ و گسترش ارتباط ایرانیان مقیم خارج از کشور، اطلاع رسانی و پاسخگویی به خواسته ها و نیاز بینندگان خود، آغاز نمود.

در 19 بهمن 1378 کانال دو جام جم برای بینندگان مقیم آمریکا و کانادا راه اندازی شد و در 8 خرداد 1381 کانال سه جام جم، با هدف تولید برنامه برای بینندگان منطقه آسیا و اقیانوسیه آغاز به کار نمود.

این شبکه در راستای رسالت خود و با در نظر گرفتن سلایق تمامی اقشار جامعه اقدام به تولید و پخش محصولات رسانه ای می کند.  عناوینی که در برنامه های این شبکه به آن پرداخته می شود، دربرگیرنده موضوعات اجتماعی، فرهنگی، ادبی، سیاسی، اقتصادی، برنامه های شاد و سرگرم کننده و فیلم و سریال است.

شبکه جهانی جام جم تا 27 دی ماه 1393 برنامه های خود را از 3 کانال ( جام جم 1 ، جام جم 2 و جام جم 3) ارائه می نمود و لیکن فراخور نیاز بینندگان، از تاریخ یاد شده برنامه های خود را از یک کانال و تحت عنوان شبکه جهانی جام جم در یک بازه زمانی 8 ساعته پحش می نماید و این مدت از برنامه ها در 2 دوره 8 ساعته دیگر، در طول روز تکرار می گردد.

 

 

 

شبکه افق سیما

ایده راه‌اندازی شبکه تلویزیونی افق مربوط به اواسط سال 92 و در ادامه راه‌اندازی برخی شبکه‌های دیجیتال صورت گرفت. 3 خرداد 93 آغاز پخش آزمایشی شبکه افق است و در 7 اسفند 93 افتتاح رسمی شبکه اتفاق افتاد.

«افق» شبکه‌ای با هدف آگاهی‌بخشی و بصیرت‌افزایی در حوزه فرهنگ، سیاست و اجتماع با گرایش به مسائل عقیدتی و انقلابی و نیز توسعه تفکر و اندیشه کارآمدی نظام اسلامی.

در این بین آنچه قرار است افق را متمایز از دیگر شبکه‌های سیما کند، پرداخت صرف به مباحثی است که در مسیر قطار انقلاب دارای اولویت هستند و نیز سرعت و دقت در برنامه‌سازی با موضوعات روز و همه اینها با تأسی به شعارهای سال مشخص شده توسط رهبر معظم انقلاب، عزمی راسخ که در سایه مدیریت جهادی می‌تواند راهگشای استفاده از ظرفیت‌های بالقوه داخلی باشد و بسیج‌وار، حرکت خدامحورانه و خداباورانه‌ای همچون دفاع مقدس را در عرصه جنگ نرم نیز محقق سازد.

 از جمله برنامه‌هایی که اخیراً از شبکه افق سیما پخش شده‌اند و با استقبال خوبی هم مواجه شده‌اند می‌توان به «داستان وهابیت»، «نیمه پنهان ماه»، «تکفیری‌ها» و «شاهد عینی»، «فیروزه»، «قیام صحرا»، «چهارسوق» و «عصر خمینی» اشاره کرد که با توجه به موضوعات که مورد بحث قرار داده بودند، تازگی خاصی هم برای مخاطبان داشتند.

در حال حاضر شبکه افق سیما بین 6 تا 8 ساعت در روز باکس پخش دارد. حدود 82 درصد پوشش جمعیتی کشور قابلیت تماشای شبکه افق را از فرستنده های دیجیتال دارند. افق توانسته است طی مدت کوتاهی که آغاز به کار کرده و با وجود حجم کم تولید نسبت به سایر شبکه‌ها ونیز رعایت چارچوب‌های خاص، در جذب مخاطب موفق باشد و عملکرد قابل قبولی را ارائه دهد.

 

 

 

شبکه کودک

 

شبکه کودک، دیگر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان است که به شکل تخصصی برای خردسالان زیر 6 سال فعالیت می‌کنند.

این کانال در روز 28 فروردین 1395 به دست جناب آقای دکتر محمد سرافراز ریاست محترم سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران افتتاح و پخش رسمی خود را از تاریخ 30 فروردین همان سال همزمان با ولادت امام جواد (ع) آغاز کرد.

شبکه کودک شامل دو کانال نهال و پویا است.

 

 

 

 

شبکه نهال

 

کانال نهال یکی از کانال های شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان و وابسته به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.

این کانال، هر روز، برنامه‌های تلویزیونی خود را برای کودکان فارسی زبان 6 تا 12 سال، بر روی بسته دوم فرستنده زمینی دیجیتال و ماهواره بدر 5 پخش می‌کند.

از اول مهر 1394، کانال نهال به عنوان کانال تلویزیونی تخصصی کودکان، پخش آزمایشی خود را شروع کرد تا براساس یک منظومه تربیتی، برنامه‌های پویانمایی (انیمیشن)، رئال (لایواکشن) و تلفیقی را برای این مخاطب ارایه دهد.

 

 

 

 

 

شبکه امید

 

شبکه امید به شکل تخصصی برای نوجوانان فعالیت می‌کنند.

این شبکه در تاریخ ۲ بهمن ۹۵ به عنوان یک شبکه مستقل معرفی شد و دکتر سید مرتضی میرباقری، معاون سیما در حکمی مهدی سالم را به سمت مدیر شبکه امید منصوب کرد. میرباقری در راه‌اندازی کانال نوجوان (امید) از مدیریت جدید شبکه خواست تا با استفاده از تجربیات اهالی فرهنگ و هنر در انتقال هنرمندانه آموزه‌های لازم مبتنی بر انسان‌شناسی الهی و اهداف انقلاب اسلامی همت گمارد.
 پخش آزمایشی کانال امید در شبکه‌ای مجزا همزمان با عید غدیر خم در ۳۰ شهریور ۱۳۹۵ آغاز شد. در نهایت این شبکه روز جمعه ۱۳ مرداد ۱۳۹۶ همزمان با ولادت امام رضا (ع) با حضور رئیس رسانه ملی، رسماً افتتاح شد.
برنامه‌های شبکه امید فقط ویژه نوجوانان و برای گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال است.
شعار این شبکه نوجوان بمان است.