به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سیما، به نقل از هنر آنلاین؛ وحید توکلی، مستندساز، درباره تازه‌ترین اثرش گفت: آخرین فیلم من مستندی است با عنوان «باعزت» که به زندگی و فعالیت‌های زنده‌یاد عزت‌الله مقبلی، از هنرمندان نامدار عرصه دوبله، بازیگری و رادیو می‌پردازد. ایشان از جمله صداپیشگان ماندگار ایران بودند که آثارشان هنوز برای علاقه‌مندان به دوبله خاطره‌انگیز است.
توکلی در پاسخ به پرسشی درباره ایده ساخت این مستند توضیح داد: شادروان مقبلی در دوبله شخصیت‌های ماندگاری خلق کرد؛ از جمله صداپیشه گی شخصیت «هاردی» در مجموعه فیلم‌های لورل و هاردی و نیز صداپیشگی به‌جای بازیگر فرانسوی «لویی دوفونس» که هر دو از ماندگارترین کارهای دوبله ایران محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: بسیاری از هنرمندان این عرصه معتقدند چنین هنری فقط از آقای مقبلی برمی‌آمد. از آنجا که ایشان در سن ۵۴ سالگی از دنیا رفتند و با وجود عمر کوتاه، کارهای فراوان و تأثیرگذاری انجام دادند، احساس کردم ساخت مستندی درباره او ضرورتی فرهنگی است.
توکلی درباره پیشینه‌ی ساخت آثار مشابه افزود: در چند سال اخیر مستندهایی درباره هنرمندان دوبله ساخته‌ام که خوشبختانه مخاطبان خود را پیدا کرده‌اند. دوبله در ذات خود برای مردم ایران جذابیت خاصی دارد، چون با خاطرات تصویری و شنیداری آن‌ها گره خورده است. وقتی در مستند از تولد، رشد هنری و مسیر کاری این چهره‌ها روایت می‌شود، برای تماشاگران جذابیت دوچندانی دارد.
این کارگردان درباره روند تولید مستند «با عزت» گفت: پژوهش اولیه من نشان داد که آقای مقبلی آثار مهمی در دوبله و رادیو به‌جا گذاشته‌اند. در مرحله بعد، تصمیم گرفتم روایت را فقط از نگاه خودم تعریف نکنم، بلکه خانواده ایشان را هم درگیر پروژه کنم. این بخش واقعاً سخت بود چون اطلاعات چندانی از خانواده مقبلی در دسترس نبود. بعد از جست‌وجوهای فراوان، با نوه ایشان، خانم دریا مقبلی، آشنا شدم که سابقه بازیگری و تجربه فعالیت در تولید فیلم داشتند. همکاری و استقبال ایشان بسیار ارزشمند بود و زمینه آشنایی با پدرشان، آقای پیمان مقبلی، را فراهم کرد.
وی ادامه داد: او با وجود اینکه پیش‌تر هیچ‌گاه در مقابل دوربین حاضر نشده بود، پذیرفت در این مستند حضور پیدا کند و از نگاه فرزند به معرفی پدر بپردازد. خانواده همچنین تعدادی از عکس‌ها و تصاویر آرشیوی ارزشمند را در اختیار ما گذاشتند که بخشی از هویت تصویری فیلم را شکل داد.
مخاطبان و ارتباط مستند با تماشاگر
توکلی درباره گروه مخاطبان آثارش توضیح داد: مستندهای من به طور خاص محدود به یک گروه سنی یا مخاطب ویژه نیستند، اما در چند سال اخیر، آثارم درباره دوبله مخاطبان خود را پیدا کرده‌اند و برخی از آن‌ها حتی پیگیر هستند که مستند بعدی درباره کدام هنرمند صدا و دوبله خواهد بود. دوبله ذاتاً جذابیت خاصی برای عموم دارد؛ مخاطب دوست دارد بداند پشت صداپیشه گی شخصیت‌هایی مثل لوییس دوفونس یا هاردی چه کسی بوده و وقتی متوجه می‌شود آقای مقبلی این کار را انجام داده است، جذابیت فیلم برای او دوچندان می‌شود.
وی بیان کرد: بنابراین این مستند می‌تواند هم با مخاطب عام و هم با علاقه مندان جدی مستند ارتباط برقرار کند. چون این فیلم برای تلویزیون تولید شده است، باید گستره مخاطبانش در سراسر کشور در نظر گرفته شود. مخاطب تلویزیونی فیلم را در قاب کوچک صفحه‌نمایش می‌بیند، نه در سالن تاریک سینما که جذب پرده شود و نتواند از جا بلند شود. بنابراین من ریتم فیلم را به گونه‌ای طراحی کردم که بیننده در خانه هم به راحتی با اثر همراه شود و حتی اگر لحظه‌ای توجهش منحرف شود، دوباره جذب روایت شود.
تجربه حضور در جشنواره‌ها و مقایسه با رویدادهای خارجی
توکلی با اشاره به سابقه حضور در جشنواره‌ها توضیح داد: دوره اول جشنواره سینماحقیقت، که قصد شکل‌گیری داشت، من جزو افرادی بودم که آیین‌نامه و مقررات آن را تنظیم کردیم. این جشنواره توسط گروه آقای محمد آفریده شکل گرفت و از همان آغاز شناسنامه‌دار و ماندگار شد، با استقبال گسترده و حضور مهمانان خارجی زیاد.
وی درباره تفاوت جشنواره‌های داخلی و خارجی گفت: متأسفانه در ایران با تغییر مدیریت‌ها، جشنواره‌ها دستخوش تغییر در اساسنامه، جوایز و نحوه اجرای خود می‌شوند. این نقطه ضعف اصلی جشنواره‌های داخلی است. تغییرات باید از خواسته‌های فرهنگی و هنری جامعه هنری ناشی شود، نه صرفاً سلیقه یک مدیر یا مدیران. به عنوان مثال طراحی لوگوی جشنواره و رنگ‌بندی‌های آن با همکاری آقای رضا عابدینی انجام شد تا هویت فرهنگی جشنواره حفظ شود.
توکلی ادامه داد: اعتبار هر جشنواره به فیلم‌های آن است. در سینمای مستند ایران تعداد زیادی فیلم خوب و مستندساز خلاق وجود دارند که رقابت سالمی ایجاد می‌کنند. جشنواره سینماحقیقت همیشه پرمحتواست، اما متأسفانه به دلیل شرایط سیاسی جهانی، حضور فیلم‌سازان و آثار خارجی نسبت به سال‌های ابتدایی کاهش یافته است.
ارزیابی روند سینما حقیقت و اهمیت تخصصی بودن آن
توکلی در پاسخ به این پرسش گفت: سینما حقیقت قطعاً روند رو به رشدی دارد و نمایش فیلم‌های خوب طی یک سال، مجموعه‌ای رنگارنگ از سینمای مستند ایران را ارائه می‌کند. هرچه پنجره‌های جشنواره بازتر باشد، بینندگان بیشتری جذب خواهند شد.
وی درباره تأثیر تخصصی بودن جشنواره توضیح داد: تخصصی بودن سینما حقیقت باعث می‌شود نگاه‌ها به خود سینمای مستند جدی‌تر شود. این تخصصی بودن بیشتر در توجه به خود آثار و پخش آن‌ها موثر است، نه در روند تولید. با این حال، نمایش تخصصی آثار می‌تواند سیاستگذاری و توجه جامعه به سینمای مستند را تحت تأثیر قرار دهد.
سینما حقیقت؛ آینه‌ای از جامعه
توکلی در پایان با بیان تصویری از این جشنواره گفت:از دید من، سینما حقیقت یک آینه است؛ آینه‌ای از جامعه که به ما امکان می‌دهد خود و جامعه را بهتر ببینیم. سینمای مستند با نورپردازی و تمرکز روی موضوعات خاص، ما را به درک بهتر سوژه‌ها و حوادث هدایت می‌کند و دو تا سه قدم جلوتر از فضای حاکم بر جامعه حرکت می‌کند. این آثار می‌توانند برای سیاستمداران و جامعه‌شناسان درس‌های مهمی داشته باشند، چون هشدارها و نکات پنهان را به تصویر می‌کشند و کمک می‌کنند جامعه را بهتر بشناسند، مشکلاتش را حل کنند و از خلاقیت‌های موجود در آن بهره ببرند.
مستند «با عزت» به کارگردانی وحید توکلی از متقاضیان نوزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت به شمار می‌رود.
انتهای پیام/ن